In ons volwassen leven krijgen we er allemaal weleens mee te maken: rouw. Het is een intense periode die voor iedereen anders voelt. En die iedereen op een andere manier verwerkt. Ook kinderen kunnen te maken krijgen met rouw. Een lastig onderwerp: u bent bezig met uw eigen rouwverwerking en hoe maakt u het bespreekbaar met uw kind?
Een onderwerp dat ik goed kan bespreken met mijn dochter, Maxime. Zij is 4 jaar geleden afgestudeerd als pedagoge, heeft zich gespecialiseerd tot meisjescoach en geeft les op het HBO. Rouw bij kinderen is een onderwerp waarin onze twee vakgebieden samenkomen. Mijn dochter heeft veel kennis en expertise hoe mensen - en dan met name kinderen/jongeren - beter om kunnen gaan met rouwverwerking. In dit artikel geeft ze tips hoe u als ouder of verzorgende dit onderwerp bespreekbaar met hen kunt maken.
Waarom is rouwverwerking bij kinderen zo belangrijk?
De dood hoort bij het leven, hoe moeilijk dit ook is. Hoewel ieder kind de dood op een andere manier verwerkt, is het belangrijk dat er ruimte is voor kinderen om te rouwen. Het helpt hen te leren omgaan met verlies, het zorgt voor afsluiting en moedigt ze aan emoties uit te drukken. Rouwverwerking bij kinderen kan op verschillende manieren: door erover te praten, een luisterend oor te bieden en door hun creativiteit als uitlaatklep te gebruiken. We geven een aantal tips om het gesprek aan te gaan.
Tip 1: Praat erover
Lang werd gedacht dat kinderen niet gevoelig zijn voor het overlijden van een geliefde. Hierdoor werd er door volwassenen te weinig rekening gehouden met rouw bij kinderen. Daarnaast is het lastig om er met kinderen over te praten terwijl u midden in uw eigen rouwverwerkingsproces zit.
Gelukkig is er tegenwoordig meer aandacht voor het kind bij rouwverwerking. Het belangrijkste is om het nieuws zo snel mogelijk te vertellen. Ga in een aparte ruimte zitten en probeer de zinnen zo simpel mogelijk te formuleren. Begin bijvoorbeeld met: ‘’Ik heb iets verdrietigs te vertellen.’’ Hierna kan de volwassene vertellen dat de naaste - bijvoorbeeld een opa of oma - is overleden. Vaak luisteren kinderen na dit nieuws minder goed. Daarom is het raadzaam om daarna niet meer te vertellen. Het nieuws moet eerst bezinken bij hen.
Tip 2: Een luisterend oor bieden
Ieder kind reageert anders op het overlijden en het gemis van een dierbare. Het ene kind stelt veel vragen. Beantwoord deze vragen als ouder eerlijk en wees concreet in de uitleg. Benoem de woorden 'dood' of 'verlies' en leg uit dat iedereen hiermee te maken krijgt. De dood hoort bij het leven, hoe moeilijk dit ook is. Het andere kind heeft minder behoefte om te praten, maar heeft meer baat bij troost en affectie. Breng - juist in deze moeilijke periode - extra tijd door met het gezin.
Tip 3: creativiteit bij de rouw van jonge kinderen
Kleine kinderen kunnen nog niet goed over hun eigen emoties praten. Wel kunnen ze al goed met hun handen werken. Als ouder kunt u een jong kind (tot ongeveer 6 jaar) op een creatieve manier ondersteunen bij het rouwproces.
Laat het kind bijvoorbeeld een tekening maken van een herinnering aan bijvoorbeeld opa of oma. Of maak samen een schatkistje waar alle foto’s in bewaard blijven van de grootouders. Daarnaast zijn er verschillende boekjes die per leeftijdscategorie de dood op passende wijze uitleggen aan kinderen.
Tip 4: Kinderen laten meehelpen als rouwverwerking
Kinderen voelen zich vaak machteloos bij het overlijden van een dierbare. Betrek juist deze kinderen in het rouwproces. Laat hen meebeslissen over de kleur bloemen, de muziek of ga samen foto’s uitzoeken.
Hierdoor worden ze betrokken in het proces, waardoor de oudere kinderen zich van meerwaarde voelen binnen de familie. Ook kan het helpen om iets tastbaars te hebben. Dit kan een sieraad zijn of een bepaald voorwerp waar zij liefdevolle herinneringen aan hebben.
Hulp nodig bij het regelen van de uitvaart en de kinderen hier een prominente rol in geven? Maak vrijblijvend kennis om wensen te bespreken via de telefoon of op mijn lokatie in Hoogvliet.